Thực hiện học 2 buổi/ngày:
Có xóa được vấn nạn dạy thêm, học thêm?
(PNTĐ) - Năm học 2025-2026, theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT), các cấp học từ tiểu học đến trung học phổ thông sẽ triển khai dạy và học 2 buổi/ngày. Nhiều người kỳ vọng, chủ trương này sẽ xóa bỏ tình trạng dạy thêm, học thêm không đúng quy định. Tuy nhiên, việc này vẫn dấy lên lo ngại về việc hợp thức hóa hình thức dạy thêm có thu tiền trong nhà trường sau lệnh cấm của Thông tư 29.
Bảo đảm không gây quá tải với học sinh, giáo viên và phụ huynh
Ngày 5/8/2025, Bộ GD-ĐT ban hành văn bản hướng dẫn tổ chức dạy học 2 buổi/ngày đối với giáo dục phổ thông năm học 2025-2026. Mục đích nhằm nâng cao chất lượng các hoạt động giáo dục toàn diện về đức - trí - thể - mĩ, bao gồm giáo dục đạo đức, giáo dục giá trị sống, kỹ năng sống, giáo dục STEM/STEAM, giáo dục văn hóa đọc, văn hóa học đường, giáo dục thể chất, nghệ thuật, giáo dục tài chính; phát triển năng lực ngoại ngữ, năng lực số, năng lực trí tuệ nhân tạo (AI), năng lực thẩm mĩ… cho học sinh. Đồng thời, việc tổ chức dạy học 2 buổi/ngày còn nhằm nâng cao chất lượng giờ học chính khóa; khắc phục tình trạng dạy thêm, học thêm không đúng quy định; xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh, an toàn, bảo đảm công bằng trong tiếp cận giáo dục.
Bộ GD-ĐT yêu cầu việc dạy học 2 buổi/ngày phải bảo đảm mục tiêu thực hiện hiệu quả mục tiêu Chương trình giáo dục phổ thông, bảo đảm về thời lượng dạy học các môn học và tổ chức các hoạt động giáo dục; không gây quá tải cho giáo viên và học sinh, phù hợp tâm sinh lý và sức khỏe học sinh; bảo đảm quyền lợi, đáp ứng nhu cầu, nguyện vọng của học sinh, phù hợp với điều kiện thực tế của nhà trường, địa phương.
Việc dạy học 2 buổi/ngày được phân định rõ giữa buổi 1 và buổi 2 nhằm bảo đảm tính khoa học, linh hoạt và phát triển toàn diện học sinh. Trong đó, buổi 1 là thời gian thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông chính khóa, bao gồm các môn học và hoạt động giáo dục bắt buộc (đối với các cấp học phổ thông), các môn học tự chọn, môn học lựa chọn, các chuyên đề nâng cao (đối với cấp THPT) theo quy định của Bộ GD-ĐT. Đây là nội dung dạy học bắt buộc nhằm bảo đảm yêu cầu cần đạt của Chương trình Giáo dục phổ thông.
Buổi 2 là thời gian để tổ chức các hoạt động giáo dục bổ trợ, phát triển năng lực, bồi dưỡng học sinh giỏi, phụ đạo học sinh chưa đạt theo yêu cầu của Chương trình Giáo dục phổ thông, giáo dục kỹ năng sống, giáo dục tài chính, giáo dục nghệ thuật, thể chất, STEM/STEAM, hướng nghiệp, trí tuệ nhân tạo, ngoại ngữ… theo định hướng phát triển toàn diện phù hợp với tâm sinh lý học sinh ở từng cấp học.
Việc tổ chức buổi 1, buổi 2 có thể linh hoạt về thời gian, cân đối về thời lượng (không cố định sáng là buổi 1 và chiều là buổi 2). Đối với cấp tiểu học, thực hiện dạy học 2 buổi/ngày, mỗi ngày bố trí không quá 7 tiết, mỗi tiết học 35 phút; thực hiện kế hoạch dạy học tối thiểu 9 buổi/tuần (tương đương với 32 tiết/tuần).
Đối với cấp THCS, THPT, triển khai dạy học 2 buổi/ngày theo lộ trình; tổ chức, thực hiện dạy học buổi/ngày ở các nhà trường có đủ điều kiện về cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên; bố trí thời gian, thời khóa biểu học tập tối thiểu 5 ngày/tuần, tối đa 11 buổi/tuần, mỗi ngày không quá 7 tiết học, mỗi tiết 45 phút.
Lo ngại hợp thức hóa dạy thêm có thu tiền trong nhà trường
Trước vấn nạn dạy thêm, học thêm bị biến tướng gây nhức nhối học sinh và phụ huynh, ngày 30/12/2024, Bộ GD-ĐT đã ban hành Thông tư số 29/2024/TT-BGDĐT quy định về dạy thêm, học thêm; có hiệu lực từ ngày 14/2/2025. Trong đó, quy định cấm hoạt động dạy thêm trong nhà trường có thu tiền, quy định về việc dạy thêm ngoài trường học. Sau một thời gian triển khai thực hiện, hoạt động dạy thêm, học thêm nhìn “bề nổi” có giảm trong trường học. Tuy nhiên, “phần chìm” vẫn còn tồn tại nhiều khiến những mặt trái của dạy thêm, học thêm trong trường lẫn ngoài trường học bị biến tướng ở một hình thức khác.
Chị Lê Thị Thu (phường Từ Liêm, Hà Nội) cho biết, sau khi Thông tư 29 có hiệu lực, các môn học thêm chính như Toán, Văn, Tiếng Anh… mà con chị học thêm ở trường học đã dừng lại. Tuy nhiên sau đó, các môn học kỹ năng sống lại được tổ chức vì nó đáp ứng tiêu chí của quy định không bị cấm. Và khi con chị tham gia các lớp học này vẫn đóng phí giống như một hình thức học thêm, phụ huynh vẫn phải “tự nguyện” viết đơn đăng ký cho con tham gia học.
Anh Nguyễn Khắc Thọ (phường Đại Mỗ, Hà Nội) cho rằng, nếu Bộ GD-ĐT quyết tâm chấn chỉnh, dẹp bỏ vấn nạn dạy thêm, học thêm thì nên cấm hẳn cả trong trường học lẫn bên ngoài. Vì khi cấm dạy thêm trong trường học thì hoạt động dạy thêm lại tràn ra các trung tâm. Hậu quả là phí học thêm ở trung tâm đội lên rất nhiều và gánh nặng tiếp tục đè nặng lên phụ huynh. Năm học vừa qua, con trai anh đang học lớp 12, khi nhà trường thực hiện Thông tư 29, việc học thêm ôn thi trong nhà trường có thu tiền bị dừng lại. Để chuẩn bị cho kỳ thi tốt nghiệp THPT, con trai anh phải ra trung tâm ôn thi, chi phí 300 ngàn đồng/buổi (2 giờ), cao gần như gấp 3 lần học thêm trong trường trước đây. Như vậy, vấn nạn học thêm vẫn tồn tại, minh chứng là các trung tâm đăng ký kinh doanh về dạy thêm học thêm đồng loạt tăng trên các tỉnh, thành ngay sau khi Thông tư 29 có hiệu lực.
Do đó, khi Bộ GD-ĐT ban hành hướng dẫn việc tổ chức dạy học 2 buổi/ngày, trong đó vẫn có những quy định mở khiến nhiều phụ huynh lo ngại việc dạy thêm, học thêm thu tiền trong trường học lại “có cớ” để hợp thức hóa.
Chị Trần Thu Mai (phường Cầu Giấy, Hà Nội) cho biết: Trong hướng dẫn của Bộ GD-ĐT quy định về cơ sở vật chất, thiết bị dạy học và kinh phí để tổ chức dạy học 2 buổi/ngày là “bố trí ngân sách địa phương, thực hiện lồng ghép có hiệu quả các chương trình, đề án, dự án để tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị dạy học, kinh phí chi cho việc thực hiện dạy học 2 buổi/ngày; đẩy mạnh xã hội hóa, khuyến khích, tạo điều kiện cho tổ chức, cá nhân đóng góp, đầu tư nguồn lực cho giáo dục theo quy định của pháp luật”. Với quy định này, nếu tổ chức hoạt động dạy thêm, học thêm trong trường học bằng hình thức xã hội hóa từ phụ huynh “tự nguyện” đóng góp, thì khác gì tổ chức dạy thêm trong trường học có thu tiền như trước đây? Vì với mức phí học thêm hiện nay ở các trung tâm bên ngoài rất cao, nhiều phụ huynh sẽ chấp nhập đóng tiền học thêm trong nhà trường. Đó là chưa kể, việc học 2 buổi/ngày kín hết trong tuần cũng sẽ khiến học sinh quá tải nếu vẫn phải học thêm ở trung tâm bên ngoài.
