Tính chiến đấu và nhân văn của báo chí không bao giờ thay đổi

Tổng biên tập Báo Phụ nữ Thủ đô Đỗ Thị Thanh Nhã (giai đoạn 2007-2015) (người ngoài cùng bên trái) giới thiệu ấn phẩm Báo xuân 2007 với Bí thư Thành uỷ Hà Nội Phạm Quang Nghị.  Ảnh: Nguyễn Thực

Chia sẻ của bà Đỗ Thị Thanh Nhã, Tổng Biên tập Báo Phụ nữ Thủ đô (giai đoạn 2007-2015) nhân sự kiện đặc biệt của những người làm báo. 

Xin chào bà, nền báo chí cách mạng Việt Nam đang kỷ niệm 100 năm hình thành và phát triển vẻ vang. Cũng từng là một người làm báo và lãnh đạo tờ báo của giới nữ, cảm xúc của bà về sự kiện này ra sao?

100 năm qua báo chí cách mạng Việt Nam đã luôn phát huy vai trò tiên phong trên mặt trận văn hóa tư tưởng, đồng hành cùng đất nước, dân tộc. Trong kháng chiến, nhiều nhà báo chiến trường đã tiên phong ở tuyến đầu, bất chấp hiểm nguy, vừa cầm súng, vừa cầm bút, viết nên những tác phẩm báo chí chân thực, cổ vũ tinh thần chiến đấu của cán bộ, chiến sĩ, nhân dân vì mục tiêu cao cả giải phóng đất nước. Khi đất nước hoà bình, báo chí tiếp tục đồng hành trong công cuộc kiến thiết, đổi mới đất nước, củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng và con đường mà Đảng, Bác Hồ đã chọn. Đội ngũ nhà báo cách mạng luôn thực hiện đúng lời Bác Hồ căn dặn: “Cán bộ báo chí cũng là chiến sĩ cách mạng. Cây bút, trang giấy là vũ khí sắc bén của họ”.

Ở thời khắc rất quan trọng này, cá nhân tôi, trước tiên muốn bày tỏ lòng tri ân của mình đối với các thế hệ nhà báo cha anh đã làm nên truyền thống vẻ vang của nền báo chí cách mạng Việt Nam. Thuộc thế hệ các nhà báo kế tiếp, tôi và các đồng nghiệp của Báo Phụ nữ Thủ đô cũng cảm thấy vinh dự vì đã được đóng góp một phần nhỏ bé trong dòng chảy chung đó. 

Như bà đã chia sẻ, Báo Phụ nữ Thủ đô với gần 40 năm hình thành và phát triển cũng đã góp mặt trên hành trình 100 năm của báo chí cách mạng Việt Nam. Bà có thể chia sẻ về những hoạt động của Báo trong giai đoạn bà là Tổng Biên tập?

Báo Phụ nữ Thủ đô ra đời đúng thời điểm đất nước chuyển mình sang giai đoạn đổi mới (ngày 19/8/1986). Đặc biệt, ngay từ ngày đầu, Báo đã thực hiện tự chủ tài chính cho thấy tinh thần “dám nghĩ, dám làm” của các thế hệ nữ lãnh đạo tiền bối của Báo. 

Trong thời kỳ tôi là Tổng Biên tập, điều kiện hoạt động của Báo vẫn còn nhiều thiếu thốn. Nhưng tập thể báo luôn đoàn kết vì sự phát triển chung của tờ báo. 

Thời kỳ đó, có giai đoạn giá giấy liên tục tăng. Tình thế đặt chúng tôi phải đứng trước một bài toán khó là có tăng giá báo không? Và nếu buộc phải tăng giá thì làm gì để độc giả vẫn đồng hành với báo. Sau nhiều cuộc họp bàn, cuối cùng, Ban biên tập quyết định vẫn phải tăng giá nhưng đi cùng với cải tiến chất lượng tờ báo. Báo đã mở các chuyên mục mới, đăng tải các bài viết bổ ích, nâng cao kiến thức mọi mặt cho phụ nữ và gia đình. Chúng tôi tổ chức các hoạt động an sinh xã hội như hỗ trợ kinh phí cho phụ nữ yếu thế, có hoàn cảnh khó khăn, xây sửa Mái ấm tình thương; tổ chức nhiều cuộc thi, trong đó có cuộc thi" Tiếng hát nữ công nhân trong các khu công nghiệp khu chế xuất Hà Nội". Cuộc thi đã là tiền đề để sau đó được UBND Thành phố phê duyệt Đề án đưa báo Hội vào Khu công nghiệp và Chế xuất. Một số các cuộc thi khác như cuộc thi “Nét đẹp người Hà Nội”, “Viết về cuốn sách yêu thích của em”, “Viết về các vấn đề gia đình thời nay” đã thu hút số lượng lớn độc giả, mở rộng thêm nhiều đối tượng đến với tờ báo. 

Có thể nói, trong 40 năm đổi mới của đất nước, với sự dày công vun đắp của các thế hệ lãnh đạo, cán bộ, phóng viên, nhân viên của Báo qua các thời kỳ, Báo Phụ nữ Thủ đô luôn là tiếng nói thân thiết của cán bộ, hội viên phụ nữ, người dân. Báo cũng là cầu nối giữa cán bộ, hội viên phụ nữ, độc giả với Thành phố. Trong giai đoạn tôi làm Tổng Biên tập, Báo đã mở cuộc thi “Phụ nữ với trật tự an toàn giao thông và văn minh đô thị”. Cuộc thi đã giúp nhận diện nhiều vấn đề tồn tại trong giao thông, đô thị cũng như đưa ra các giải pháp để xây dựng Hà Nội trở thành đô thị ngày một văn minh hiện đại, an toàn. 

Báo Phụ nữ Thủ đô cũng tích cực tham gia đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí và các tệ nạn xã hội. Sự gan dạ để bảo vệ lẽ phải của các nữ nhà báo Báo Phụ nữ Thủ đô đã được ghi nhận bằng sự tín nhiệm của độc giả. Có những ngày, bạn đọc đứng chờ ngoài cửa trước cả giờ báo làm việc để gửi đơn thư nhờ can thiệp, lên tiếng. 

Với những nỗ lực và cống hiến Báo Phụ nữ Thủ đô đã vinh dự được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Nhất; cá nhân tôi được nhận Huân chương Lao động hạng Ba. Đến nay, thành tích của Báo vẫn đang tiếp tục được bồi đắp. Đó là những sự ghi nhận xứng đáng của Đảng, Nhà nước, Thành phố với những đóng góp của Báo đồng hành cùng Thủ đô, đất nước.

Từ dấu mốc lịch sử 100 năm nhìn về tương lai, theo bà, báo chí cách mạng Việt Nam trong giai đoạn tới cần có những thay đổi nào?

Chúng ta đang sống trong “thời đại công nghệ số" với nhiều thách thức mới. Báo chí chính thống đang phải cạnh tranh khốc liệt với mạng xã hội. Phóng viên, nhà báo cũng không còn là lực lượng chủ yếu làm nhiệm vụ đưa tin mà bất kỳ ai cũng có thể tác nghiệp, viết tin, đăng bài trên mạng. Trí tuệ nhân tạo đang làm được nhiều việc thay thế sức lao động của con người, ngay cả trong lĩnh vực báo chí. Đó còn là câu chuyện làm kinh tế báo chí trong bối cảnh các nhà quảng cáo không còn phụ thuộc nhiều vào báo chí như trước.

Trong bối cảnh ấy, cơ quan báo chí chỉ bước chậm thôi cũng đã trở nên lạc hậu và bị đào thải, chưa nói đến việc giậm chân tại chỗ. Nền báo chí cách mạng sẽ không có sự lựa chọn nào khác là phải đổi mới mạnh mẽ. Vừa qua, Tổng Bí thư Tô Lâm đã phát động toàn dân tham gia “bình dân học vụ số” và báo chí cách mạng Việt Nam cũng không thể nằm ngoài phong trào đó. 

Chúng ta sẽ phải thực hiện các mô hình cơ quan báo chí đa phương tiện, đa nền tảng, cung cấp nhiều loại hình truyền thông hấp dẫn để đáp ứng nhu cầu thông tin ngày càng cao và nhanh của công chúng. Các nhà báo phải tích cực chuyển đổi số, một người làm được nhiều việc, đưa tin nhanh, nhạy nhưng vẫn phải giữ “bút sắc, lòng trong”. Đặc biệt, các nhà báo nữ trong giai đoạn tới, hãy tiếp tục phát huy thế mạnh về sự thấu cảm, nhân văn, sâu sắc trong tác nghiệp.

Hệ thống báo chí cách mạng đang bước vào một cuộc chuyển mình mạnh mẽ, nhưng dù trong hoàn cảnh nào thì tính chiến đấu và nhân văn, mục tiêu phụng sự đất nước và nhân dân của nền báo chí cách mạng sẽ không bao giờ thay đổi. 

Xin trân trọng cảm ơn bà.