Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9: Giá trị thời đại và sức sống trường tồn
(PNTĐ) - Hòa trong không khí hân hoan, tự hào của đồng bào, chiến sỹ cả nước, cùng với các hoạt động đang diễn ra sôi nổi trên khắp mọi miền đất nước chào mừng 80 năm Cách mạng tháng Tám thành công (19/8/1945 - 19/8/2025) và Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 - 2/9/2025), ngày 14/8Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam chủ trì, cùng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh và thành phố Hà Nội tổ chức hội thảo khoa học quốc gia “Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9: Giá trị thời đại và sức sống trường tồn”.
Tham dự hội thảo có các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị: Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa; Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình; Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh Nguyễn Xuân Thắng; Bí thư Thành ủy, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội Bùi Thị Minh Hoài.

Hội thảo khẳng định tầm vóc lịch sử, giá trị thời đại của hai sự kiện vĩ đại đã làm thay đổi vận mệnh dân tộc Việt Nam trong thế kỷ XX: Cách mạng Tháng Tám thành công và sự ra đời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhân dân Việt Nam đã vùng dậy giành chính quyền, lật đổ ách thống trị của thực dân, phát xít và phong kiến, lập nên nhà nước dân chủ nhân dân.
Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám là mốc son chói lọi trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc, là một trong những chiến công hiển hách và thắng lợi có ý nghĩa lịch sử và thời đại của dân tộc Việt Nam trong thế kỷ XX, mở ra kỷ nguyên mới trong lịch sử phát triển của nước ta - kỷ nguyên của một nước Việt Nam độc lập và có quyền tự quyết. Nhân dân Việt Nam từ thân phận nô lệ đã trở thành người làm chủ đất nước, làm chủ vận mệnh của mình.
Cùng với việc khẳng định giá trị trường tồn của sự kiện Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, khẳng định giá trị thời đại của bản Tuyên ngôn độc lập, Hội thảo còn mang tới những tham luận của các nhà nghiên cứu, nhà quản lý có nội dung tôn vinh và ngợi ca những thành tựu rực rỡ mà đất nước đạt được trong 80 năm qua trên các lĩnh vực kinh tế, xã hội và hội nhập quốc tế, đời sống nhân dân không ngừng được cải thiện.
Hội thảo thảo luận các vấn đề then chốt như cải cách thể chế, phát triển kinh tế tư nhân, khoa học, công nghệ và chuyển đổi số, phát triển con người, và thúc đẩy hội nhập quốc tế để hiện thực hóa mục tiêu phát triển đất nước; là diễn đàn khoa học kết nối truyền thống và hiện đại, góp phần bồi dưỡng lý tưởng cách mạng, củng cố niềm tin và khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc - vì một Việt Nam hùng cường, thịnh vượng.
Đồng chí Bùi Thị Minh Hoài - Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy nhấn mạnh, cách đây 80 năm, dưới sự lãnh đạo sáng suốt, tài tình của Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại, toàn thể dân tộc Việt Nam đã triệu người như một, nhất tề đứng lên tiến hành cuộc Tổng khởi nghĩa Tháng Tám vĩ đại, đập tan ách thống trị của thực dân, đế quốc, lật đổ chế độ phong kiến hàng ngàn năm, giành lại độc lập, tự do cho dân tộc.
Thắng lợi của Cách mạng tháng Tám năm 1945 là bước ngoặt vĩ đại trong lịch sử dân tộc Việt Nam, mở ra một Kỷ nguyên mới - Kỷ nguyên độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội; Nhân dân ta từ thân phận nô lệ trở thành người làm chủ đất nước, làm chủ vận mệnh của mình. Ngày 2/9/1945, tại Quảng trường Ba Đình lịch sử, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã thay mặt Chính phủ cách mạng lâm thời trịnh trọng đọc bản “Tuyên ngôn Độc lập”, tuyên bố với thế giới sự ra đời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa - nhà nước công nông đầu tiên ở Đông Nam Á và nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Sự kiện trọng đại này là mốc son chói lọi trong lịch sử dựng nước và giữ nước vẻ vang của dân tộc ta.

Cách mạng tháng Tám là sự kiện có tầm vóc thời đại, có ý nghĩa quốc tế sâu sắc; là nguồn cổ vũ, động viên to lớn đối với các dân tộc thuộc địa, bị áp bức bóc lột trên thế giới vùng lên đấu tranh; là minh chứng sống động về sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, truyền thống yêu nước nồng nàn, bản lĩnh, trí tuệ và ý chí quật cường của dân tộc ta được kế thừa, phát huy lên tầm cao mới; là thắng lợi của đường lối cách mạng đúng đắn, sự lãnh đạo sáng suốt, tầm nhìn chiến lược, sự nhạy bén tạo thời cơ và chớp thời cơ ngàn năm có một, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, mà Hà Nội vinh dự, tự hào là nơi khởi nguồn và tạo tiền đề thành công của cuộc Tổng khởi nghĩa giành chính quyền trên phạm vi cả nước.
“Hà Nội mãi mãi khắc ghi hình ảnh hàng chục vạn người dân tề tựu tại Quảng trường Ba Đình trong ngày 2/9/1945, cùng nhau cất lên lời thề thiêng liêng tại Lễ Tuyên ngôn độc lập “Toàn thể dân Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mệnh và của cải để giữ vững quyền tự do và độc lập ấy”; cùng đồng bào cả nước đổ biết bao công sức, trí tuệ, xương máu để giữ vững thành quả và thực hiện các mục tiêu cao cả của Cách mạng Tháng Tám: Độc lập cho Tổ quốc, tự do, hạnh phúc cho Nhân dân”, đồng chí Bí thư Thành ủy Hà Nội nhấn mạnh.

Theo đồng chí Bùi Thị Minh Hoài - Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy, Đảng bộ Hà Nội đã lãnh đạo Nhân dân lập nhiều chiến công hiển hách trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, tiêu biểu là: Quân và dân Thủ đô đã mở đầu Toàn quốc kháng chiến với ý chí “Quyết tử để Tổ quốc quyết sinh”, cùng cả nước làm nên Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu” năm 1954.
Trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, Hà Nội vừa khẩn trương khôi phục và phát triển kinh tế, vừa cùng đồng bào miền Bắc dốc sức chi viện cho cách mạng miền Nam. Đặc biệt, với kỳ tích Chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” tháng 12 năm 1972 của quân dân Thủ đô và các tỉnh thành miền Bắc đã góp phần quan trọng cùng quân dân cả nước làm nên Đại thắng Mùa xuân năm 1975.
Sau khi đất nước thống nhất, Hà Nội cùng cả nước bước vào giai đoạn cách mạng mới, vừa khôi phục, phát triển kinh tế - xã hội sau chiến tranh, vừa đấu tranh bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ Tổ quốc và thực hiện nghĩa vụ quốc tế cao cả. Đặc biệt, qua 40 năm tiến hành công cuộc đổi mới, dưới sự lãnh đạo của Đảng, kế thừa và phát huy truyền thống cách mạng, Ðảng bộ, chính quyền và Nhân dân Thủ đô luôn đoàn kết, sáng tạo, luôn đi đầu thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, được Trung ương đánh giá cao, xứng đáng là niềm tự hào, niềm tin yêu của đồng bào cả nước. Thực tiễn phong phú, sinh động của Thủ đô đã cung cấp nhiều kinh nghiệm quý để Đảng, Nhà nước hoạch định, triển khai các chủ trương lớn trên phạm vi toàn quốc. Sau 17 năm mở rộng địa giới hành chính, Hà Nội đã phát triển mạnh mẽ, khẳng định vị thế là trung tâm chính trị - hành chính quốc gia, trái tim của cả nước, trung tâm lớn về kinh tế, văn hoá, giáo dục và đào tạo, khoa học - công nghệ và hội nhập quốc tế.
Thủ đô Hà Nội đang đứng trước những thời cơ, vận hội mới để phát triển nhanh và bền vững hơn, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân Hà Nội quyết tâm xây dựng Thủ đô "Văn hiến - Văn minh - Hiện đại", xứng đáng là trung tâm chính trị - hành chính quốc gia, trung tâm lớn về kinh tế, văn hóa, giáo dục, khoa học và công nghệ và hội nhập quốc tế của cả nước.
“Hội thảo khoa học cấp Quốc gia với chủ đề “Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9: Giá trị thời đại và sức sống trường tồn” hôm nay có ý nghĩa rất quan trọng cả về khoa học và giá trị thực tiễn, không chỉ để ôn lại một mốc son lịch sử vĩ đại, khẳng định ý nghĩa to lớn và giá trị thực tiễn lớn lao của Cách mạng tháng Tám năm 1945 và thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam), những bài học kinh nghiệm về sự lãnh đạo của Đảng, về phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, về nắm bắt thời cơ, về nghệ thuật khởi nghĩa...; đồng thời làm rõ hơn về sự vận dụng sáng tạo những bài học kinh nghiệm của Cách mạng tháng Tám trong sự nghiệp đổi mới và hội nhập quốc tế hiện nay, đặc biệt trong kỷ nguyên mới của dân tộc Việt Nam”, đồng chí Bùi Thị Minh Hoài khẳng định.