Để nghị quyết đi vào cuộc sống, góp phần phát triển nông nghiệp Thủ đô bền vững, hiệu quả
(PNTĐ) - Sáng 4/9, Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Hà Nội tổ chức Hội nghị phản biện xã hội đối với Dự thảo Nghị quyết quy định điều kiện, trình tự, thủ tục cấp giấy phép xây dựng, loại công trình và tỷ lệ diện tích đất nông nghiệp được sử dụng để xây dựng công trình trên đất nông nghiệp tại các vùng sản xuất nông nghiệp tập trung trên địa bàn TP Hà Nội. Ủy viên Ban Thường vụ, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Nguyễn Lan Hương và Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Phạm Anh Tuấn chủ trì hội nghị.
Dự thảo gồm 5 chương, 13 điều, quy định cụ thể về điều kiện, loại công trình được phép xây dựng, tỷ lệ diện tích đất nông nghiệp được sử dụng và thủ tục cấp phép. Văn bản được xây dựng trên cơ sở bám sát Luật Thủ đô, Luật Đất đai, cùng các định hướng phát triển nông nghiệp của TP Hà Nội.
Mục tiêu của dự thảo Nghị quyết là tạo hành lang pháp lý góp phần thúc đẩy phát triển nông nghiệp Thủ đô theo hướng sinh thái, bền vững; kết hợp sản xuất gắn với chế biến, tiêu thụ sản phẩm, du lịch sinh thái và trải nghiệm nông thôn; đồng thời đảm bảo phòng chống thiên tai, bảo tồn văn hóa – lịch sử, nâng cao thu nhập cho người nông dân và phát triển bền vững các vùng sản xuất tập trung.
Góp ý vào dự thảo Nghị quyết, các chuyên gia cho rằng, đây là vấn đề đã đặt ra từ rất lâu trong nông nghiệp Thủ đô nhưng chưa được giải quyết một cách thoả đáng, dứt điểm. Vấn đề nổi lên là mâu thuẫn giữa việc đáp ứng yêu cầu phục vụ sản xuất nông nghiệp với yêu cầu quản lý sử dụng đất nông nghiệp. Nghị quyết HĐND quy định cụ thể các điều kiện, trình tự, thủ tục , loại công trình và tỷ lệ diện tích đất nông nghiệp được sử dụng cho mỗi loại cùng với những quy định về biện pháp quản lý và trách nhiệm, chế tài cụ thể, nghiêm minh sẽ giúp giải quyết cơ bản vấn đề tồn tại này.
Tuy nhiên, đây là vấn đề khá phức tạp, đòi hỏi các quy định trong nghị quyết không chỉ phải phù hợp với quy định pháp luật hiện hành, phù hợp với nội dung và phạm vi phân cấp phân quyền trong Luật Thủ đô, lại vừa phải đơn giản, dể hiểu, dễ thực hiện và thuận lợi cho công tác triển khai thực hiện và quản lý sau này.
TS. Lê Văn Hoạt (Hội đồng Tư vấn Dân chủ Pháp luật) cho rằng, để tăng tính thuyết phục về sự cần thiết, nên có khái quát thực trạng tình hình xây dựng các công trình phục vụ sản xuất nông nghiệp diễn ra trong thời gian vừa qua và những vấn đề phát sinh cần giải quyết.
Góp ý vào Điều 6 về lập và phê duyệt phương án phát triển vùng sản xuất nông nghiệp tập trung, TS Lê Văn Hoạt đề nghị làm rõ nội dung: Theo quy định thì các doanh nghiệp, hộ gia đình phải trên cơ sở phương án phát triển vùng sản xuất nông nghiệp tập trung đã được chính quyền cấp xã phê duyệt để xây dựng phương án phát triển sản xuất kinh doanh của mình. Vậy trong trường hợp một doanh nghiệp hay hợp tác xã thuê đất, mua quyền sử dụng đất hoặc kêu gọi các hộ góp vốn bằng đất để phát triển sản xuất kinh doanh trên địa bàn có liên quan đến hai hay 3 xã thì sẽ xử lý thế nào ?
Ông cũng đề nghị rà soát thêm việc quy định thời gian thực hiện các công đoạn cấp phép và tỷ lệ diện tích đất nông nghiệp được sử dụng để xây dựng công trình để tránh vướng khi triển khai thực hiện.
TS.KTS Đào Ngọc Nghiêm, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch và Phát triển đô thị Việt Nam cho rằng, Điều 7 của dự thảo quy định 6 loại công trình, nhưng cần bổ sung loại công trình phục vụ giáo dục trải nghiệm, một nội dung phù hợp với Luật Thủ đô và định hướng đổi mới giáo dục.
Ông Nghiêm cũng lưu ý thời hạn giải quyết thủ tục cấp phép nên rút ngắn xuống tối đa 30 ngày, thay vì 45 ngày như dự thảo.
PGS.TS Bùi Thị An, Phó Chủ nhiệm Hội đồng Tư vấn kinh tế cho rằng, với tính chất đặc thù và nhạy cảm của việc sử dụng đất nông nghiệp, nghị quyết cần được xem xét kỹ lưỡng để vừa thúc đẩy phát triển, vừa tránh tình trạng lạm dụng, gây thất thoát quỹ đất nông nghiệp quý giá của Thủ đô.
Bà An đề nghị bổ sung định nghĩa cụ thể về loại công trình phục vụ trực tiếp sản xuất nông nghiệp (nhà màng, hệ thống tưới, kho lạnh, trạm sơ chế...); đơn giản hóa thủ tục cấp phép theo hướng một cửa, minh bạch, ứng dụng công nghệ số để giảm chi phí thời gian cho người dân; xây dựng cơ chế giám sát, xử lý vi phạm nghiêm minh, có trách nhiệm giải trình rõ ràng của cơ quan cấp phép…
Một số ý kiến đề xuất bổ sung thêm các văn bản pháp luật, như Luật Đất đai, Luật Xây dựng, và các Nghị định có liên quan, để đảm bảo tính đầy đủ và chặt chẽ; đồng thời chỉ ra những điểm chưa phù hợp, có nguy cơ vướng mắc trong quá trình tổ chức triển khai thực hiện.
Trong đó, về nguy cơ “phạt cho tồn tại”: Cần quy định bắt buộc khôi phục hiện trạng hoặc tháo dỡ đối với công trình trái phép trong vùng; không hợp thức hóa sau xử phạt hành chính, trừ trường hợp đủ điều kiện theo nghị quyết và pháp luật đất đai.
Sự phối hợp giữa các cơ quan quản lý cần phân định rõ trách nhiệm Sở Nông nghiệp và Môi trường, Sở Xây dựng, UBND phường, xã trong xác nhận vùng tập trung, thẩm tra phương án sử dụng đất đa mục đích, cấp phép, hậu kiểm.
Các ý kiến cũng cho rằng, các thủ tục cần đảm bảo tính minh bạch và công khai để người dân dễ dàng tiếp cận và thực hiện; cần có một cơ chế cấp phép đơn giản và rõ ràng hơn để người dân, đặc biệt là các hộ gia đình nhỏ, dễ dàng thực hiện…
Kết luận hội nghị, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Hà Nội Nguyễn Lan Hương ghi nhận và trân trọng cảm ơn những ý kiến đóng góp tâm huyết, trách nhiệm của các chuyên gia, nhà khoa học.
Bà Lan Hương khẳng định, Ủy ban MTTQ TP sẽ tổng hợp để phản biện, bổ sung đầy đủ vào báo cáo gửi cơ quan soạn thảo và HĐND TP trước khi Nghị quyết được thông qua.
Chủ tịch Ủy ban MTTQ TP nhấn mạnh, đây là một trong những nhiệm vụ quan trọng để thực hiện Luật Thủ đô 2024, gắn với mục tiêu phát triển bền vững nông nghiệp Thủ đô. Dự thảo Nghị quyết đã cơ bản bám sát các quy định, nhưng cần tiếp tục nghiên cứu sâu, đồng bộ với quy hoạch Thủ đô, đảm bảo tính khả thi và sức sống lâu dài.
Để Nghị quyết đi vào cuộc sống, chủ tịch MTTQ TP đề nghị, các sở, ngành làm rõ cơ chế phối hợp, đẩy mạnh ứng dụng chuyển đổi số trong quá trình cấp phép và quản lý. Đồng thời, bổ sung vai trò của MTTQ các cấp trong giám sát việc triển khai, nhằm đảm bảo quyền lợi, trách nhiệm của người dân cũng như trách nhiệm của chính quyền cơ sở.
“Chỉ khi người dân thấy rõ quyền lợi và trách nhiệm của mình, khi thủ tục minh bạch, thuận lợi, khi trách nhiệm quản lý được phân định rõ ràng thì Nghị quyết mới thực sự đi vào cuộc sống, góp phần phát triển nông nghiệp Thủ đô bền vững, hiệu quả”, Chủ tịch Ủy ban MTTQ TP Hà Nội nhấn mạnh.
