Báo chí Thủ đô trong dòng chảy báo chí cách mạng Việt Nam
(PNTĐ) - Kỷ niệm 100 năm ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025) là dịp để ôn lại truyền thống vẻ vang, đồng thời khẳng định vai trò của báo chí trong sự nghiệp cách mạng. Trong suốt hành trình ấy, báo chí Thủ đô Hà Nội đã khẳng định vị trí tiên phong, bản lĩnh chính trị vững vàng, đóng vai trò “ngòi bút sắc bén” trên mặt trận tư tưởng - văn hóa.
Người đọc không chỉ nhận thấy chất lượng, sự lớn mạnh của hệ thống báo chí Thủ đô, mà còn thấy rõ sự phát triển rất đáng tự hào của báo chí Thủ đô Hà Nội. Đó cũng là tinh thần xuyên suốt hành trình phát triển đầy bản lĩnh và sáng tạo của báo chí Thủ đô hôm nay.
Tinh thần xung kích của báo chí Thủ đô
Cách đây đúng 100 năm, vào ngày 21/6/1925, tờ Thanh Niên - cơ quan tuyên truyền của Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên - do lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc sáng lập tại Quảng Châu (Trung Quốc) đã khai sinh nền báo chí cách mạng Việt Nam. Tuy không in tại Hà Nội, nhưng từ những năm đầu thế kỷ XX, Hà Nội đã là nơi khởi nguồn phong trào báo chí yêu nước. Nhiều ấn phẩm phát hành tại Hà Nội đã đặt nền móng cho hoạt động báo chí quốc ngữ. Trong đó, báo chí cách mạng sớm hình thành và lan tỏa mạnh mẽ từ Hà Nội với các tờ như Tranh đấu, Tiếng dân, Cứu quốc, Sự thật,... Hà Nội trở thành trung tâm in ấn, phát hành, đào tạo, và tập hợp đội ngũ báo chí yêu nước.
Báo chí Hà Nội có vai trò đặc biệt quan trọng trong dòng chảy báo chí cách mạng Việt Nam. Suốt chiều dài kháng chiến chống thực dân và đế quốc, đội ngũ người làm báo Hà Nội đã không ngại gian khổ, hy sinh, vượt qua mọi thử thách để làm tròn sứ mệnh truyền bá tư tưởng cách mạng và kêu gọi nhân dân đoàn kết đấu tranh. Trên các mặt trận đấu tranh, ở những nơi “đầu sóng ngọn gió”, báo chí Thủ đô không ngừng đưa tin, định hướng dư luận và cổ vũ tinh thần kháng chiến. Những chiếc xe kéo loa phóng thanh trên đường phố Hà Nội là hình ảnh quen thuộc, phát ra những dòng báo 8 điều của Chính phủ Cách mạng lâm thời chạy nhanh về các vùng mới giải phóng. Những chiếc xe phóng thanh, loa phát tin, các tờ báo ra nhanh trong ngày giải phóng Thủ đô là minh chứng cho tinh thần xung kích của báo giới Hà Nội.
Với bề dày truyền thống, trong quá trình phát triên của báo chí cách mạng Việt Nam, báo chí Thủ đô luôn là lực lượng tiên phong, xung kích trên mặt trận tư tưởng, văn hóa. Đội ngũ nhà báo Hà Nội luôn đồng hành cùng đất nước và Thủ đô trên mọi lĩnh vực. Đặc biệt, trong những thời điểm quan trọng như kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội, hội nhập WTO, ứng phó đại dịch Covid-19, các cơ quan báo chí Thủ đô đã thể hiện vai trò dẫn dắt thông tin, tạo niềm tin và sự đồng thuận trong nhân dân.
Và những năm gần đây, báo chí Thủ đô đã đổi mới nội dung, hình thức theo hướng ngày càng hiện đại hơn, truyền tải thông tin nhanh nhạy, nhằm bắt kịp xu thế phát triển của báo chí hiện đại, kịp thời, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của Thành phố… Đẩy mạnh tuyên truyền đưa chỉ thị, nghị quyết của Đảng vào cuộc sống, đặc biệt trong thời gian gần đây, với những cách làm chủ động, sáng tạo, báo chí đã tập trung tuyên truyền những vấn đề quan trọng đối với sự phát triển của Thành phố, nổi bật như triển khai thực hiện Nghị quyết số 15-NQ/TƯ của Bộ Chính trị về “Phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”, báo chí đã song hành cùng Thủ đô vượt qua mọi khó khăn, thử thách như đại dịch Covid-19 hay đợt mưa lũ kỷ lục do cơn bão số 3 - Yagi gây ra, đạt được kết quả ấn tượng. Hà Nội luôn giữ vững ổn định chính trị, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, thực sự là điểm đến an ninh, an toàn hàng đầu thế giới. Kinh tế Thủ đô duy trì tăng trưởng ấn tượng.
Báo chí đã cổ vũ và hòa nhịp cùng Thành phố không chỉ hoàn thành nhiệm vụ thường xuyên, mà còn chủ động xây dựng các chủ trương, quyết sách lớn, tiêu biểu như: Luật Thủ đô 2024; Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; và Đồ án Điều chỉnh Quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065...
Đặc biệt, báo chí Thủ đô đã tích cực, chủ động vào cuộc, tuyên truyền đậm nét về Hà Nội trong việc đi đầu tổ chức quán triệt, triển khai các định hướng lớn của Đảng và Tổng Bí thư Tô Lâm về kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc; tạo sự thống nhất cao về nhận thức và hành động trong toàn Đảng bộ và hệ thống chính trị Thành phố trong triển khai thực hiện tổng kết Nghị quyết số 18-NQ/TƯ của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả” và các nghị quyết, kết luận của Trung ương về sắp xếp tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính, triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.
Phản ánh rõ nét sự nỗ lực của các cấp, các ngành Thành phố trong thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm phát triển kinh tế - xã hội năm 2025 với mục tiêu tăng trưởng đạt 8% trở lên. Lan tỏa tinh thần đổi mới, sáng tạo, thúc đẩy chuyển đổi số, phát triển khoa học, công nghệ trong thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TƯ của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, phong trào “Bình dân học vụ số”...
Quán triệt sâu sắc tư tưởng Hồ Chí Minh về báo chí cách mạng, báo chí Hà Nội luôn đặt nhiệm vụ chính trị, tuyên truyền chủ trương đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, cổ vũ các giá trị tốt đẹp và đấu tranh trực diện với thông tin sai trái lên hàng đầu. Báo chí Hà Nội, với vai trò là lực lượng tiên phong trên mặt trận tư tưởng - văn hóa, đã khẳng định vai trò chủ lực trên mặt trận tuyên truyền bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh không khoan nhượng với luận điệu xuyên tạc, phản động. các cơ quan báo chí Thủ đô đã xây dựng và duy trì nhiều chuyên trang, chuyên mục có tính chính luận sâu sắc: “Phòng, chống tự diễn biến, tự chuyển hóa”, “Xây dựng Đảng và hệ thống chính trị”, “Ống kính Hànộimới”, “Chính sách và cuộc sống”, “Góc nhìn văn hóa”... Các cơ quan báo chí Hà Nội đã chủ động bám sát những điểm nóng dư luận để đưa tin trung thực, chính thống, vạch trần bản chất sai trái, thù địch, qua đó góp phần bồi đắp niềm tin son sắt của nhân dân với Đảng. Báo chí Thủ đô còn tham gia tích cực vào việc xây dựng môi trường báo chí lành mạnh, văn minh, phòng chống thông tin xấu độc, tin giả; đồng thời lan tỏa những giá trị văn hóa người Hà Nội thanh lịch, văn minh.
Thông qua các sản phẩm báo chí góp phần quan trọng tạo sự đồng thuận cao trong cán bộ, đảng viên, các tầng lớp nhân dân đối với quá trình triển khai thực hiện các chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, phản ánh rõ nét quyết tâm chính trị của các cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội trong việc thực hiện nhiệm vụ chính trị. Báo chí đã trở thành lực lượng quan trọng trong việc định hướng tư tưởng, tạo sự thống nhất trong Đảng, sự đồng thuận, tin tưởng trong xã hội, cổ vũ, động viên cán bộ, đảng viên và nhân dân Thủ đô.
Báo chí Thủ đô đi đầu trong chuyển đổi số và phát triển báo chí chuyên nghiệp
Trải qua một thế kỷ đồng hành cùng cách mạng, báo chí Hà Nội đã khẳng định vai trò cầu nối giữa Đảng, Nhà nước với nhân dân, là “vũ khí tư tưởng sắc bén” và là ngọn đèn dẫn đường trong công cuộc phát triển Thủ đô hiện đại, văn minh.
Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh: "Kỷ nguyên mới đang mở ra tương lai xán lạn của dân tộc. Kỷ nguyên mới cũng đặt ra yêu cầu nhiệm vụ mới, cao hơn đối với báo chí cách mạng, đòi hỏi báo chí cũng phải phát triển tương xứng, vươn mình cùng dân tộc, xứng tầm nền báo chí chuyên nghiệp, nhân văn, hiện đại. Công chúng mong muốn có ngày càng nhiều hơn nữa những cây bút, những tác phẩm báo chí thực sự xuất sắc, tầm vóc, chuyển tải được những bước chuyển mình to lớn của Đảng, của dân tộc, có giá trị cao về chính trị, tư tưởng".
Trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0, báo chí Hà Nội đã chuyển mình mạnh mẽ. Tất cả các báo, đài như: Đài Phát thanh và Truyền hình Hà Nội, Báo Hà Nội mới, Kinh tế & Đô thị, Tuổi trẻ Thủ đô, Phụ nữ Thủ đô, Lao động Thủ đô, Tạp chí Người Hà Nội... đã phát triển phiên bản điện tử, xây dựng tòa soạn hội tụ, ứng dụng công nghệ số vào quy trình sản xuất nội dung. Các cơ quan báo chí Thủ đô đã tích cực đổi mới hạ tầng kỹ thuật, đào tạo nhân sự công nghệ, tăng cường tương tác đa nền tảng, tham gia vào hệ sinh thái truyền thông số, vừa thực hiện sứ mệnh tuyên truyền, vừa tìm kiếm mô hình kinh tế báo chí bền vững. Báo chí Thủ đô, trong đó có Báo Phụ nữ Thủ đô đã và đang tích cực triển khai và đi đầu trong quá trình chuyển đổi số, ứng dụng AI, big data, livestream, podcast, multimedia…
Trong thời gian tới, báo chí Thủ đô cần tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức tuyên truyền; đẩy mạnh đấu tranh phản bác thông tin sai trái trên không gian mạng; kết hợp hài hòa giữa xây và chống, gọt giũa ngòi bút sắc sảo, mở rộng tương tác với bạn đọc; đồng thời, đầu tư cho đội ngũ phóng viên chính luận - những chiến sĩ tiên phong trên mặt trận tư tưởng trong thời đại số. Báo chí Thủ đô cần tiếp tục bám sát thực tiễn, bám sát cơ sở, nâng cao chất lượng nội dung, tăng tốc chuyển đổi số, đổi mới mô hình tòa soạn, đồng thời giữ vững bản sắc chính trị - tư tưởng, góp phần xây dựng Hà Nội giàu đẹp, văn minh, hiện đại - xứng đáng là trái tim của cả nước.
